چگونگى غیبت امام زمان (ع) - مهدویت
سفارش تبلیغ
صبا ویژن
مهدویت
 
 RSS |خانه |ارتباط با من| درباره من|پارسی بلاگ
»» چگونگى غیبت امام زمان (ع)

چگونگى غیبت امام زمان (ع)

یکى از موضوعاتى که پیرامون وجود حضرت مهدى‏علیه السلام مطرح است، مساله چگونگى غیبت آن حضرت مى‏باشد; بدین معنا که آیا دیده نشدن آن حضرت همان ناپیدایى و غیبت جسمى است، یا به معناى ناشناسى و غیبت معرفتى مى‏باشد؟

انواع غیبت

الف: غیبت معرفتى:

غیبت معرفتى، همان غیبت‏شخصیتى و حقوقى است. در این فرض، امام زمان‏علیه السلام از دید معرفتى ما مخفى است; یعنى آن حضرت به طور عادى زندگى مى‏کند و مردم کوچه و بازار او را ملاقات کرده و با او نشست و برخاست و معاشرت مى‏کنند و حضرت با مردم هم صحبت و همدم مى‏شود، ولى مردم شناخت و معرفت‏به اینکه، این شخص امام زمان‏علیه السلام است، ندارند. حکمت الهى چنین اقتضاء کرده که حضرت به وسیله ناشناس ماندن از خطرات احتمالى ستمگران و ظالمان در امان بماند تا ذخیره‏اى براى روز مبادا باشد.

روایاتى بر این نظریه دلالت مى‏کنند مثل:

1 - امام صادق علیه السلام فرمود: «ان فى صاحب هذا الامر سنن من الانبیاءعلیهم السلام سنة من موسى بن عمران و سنة من عیسى‏علیه السلام و سنة من یوسف و سنة من محمدصلى الله علیه وآله فاما سنة من موسى بن عمران فخائف یترقب و اما سنة من عیسى‏علیه السلام فیقال فیه ما قیل فى عیسى‏علیه السلام و اما سنة من یوسف فالستر یجعل الله بینه و بین الخلق حجابا یرونه ولایعرفونه و اما سنة من محمدصلى الله علیه وآله فیهتدى بهداه و یسیر بسیرته; (1) در صاحب این امر (حضرت مهدى‏علیه السلام) سنت‏هایى از پیامبران‏علیهم السلام است: سنتى از موسى بن عمران و سنتى از عیسى‏علیه السلام و سنتى از یوسف‏علیه السلام و سنتى از محمدصلى الله علیه وآله; اما سنتى که از موسى‏علیه السلام دارد، آن است که خائف و منتظر فرصت نشسته است.

اما سنتى که از عیسى‏علیه السلام دارد آن است که درباره‏اش بگویند آنچه را که درباره عیسى‏علیه السلام مى‏گفتند.

اما سنتى که از یوسف‏علیه السلام دارد، مستور بودن است. خداوند بین او و مردم حجابى قرار مى‏دهد، به طورى که او را مى‏بینند ولى نمى‏شناسند.

و اما سنتى که از محمدصلى الله علیه وآله دارد، آن است که هدایت‏شده به هدایت او و سیر کننده به سیرت اوست.»

2 - امام صادق‏علیه السلام فرمودند: «فما تنکر هذه الامة ان یفعل الله عزوجل بحجته کما فعل بیوسف ان یمشى فى اسواقهم و یطا بسطهم حتى یاذن الله فى ذلک له (2) ; چگونه این امت انکار مى‏کند که خداوند عز وجل با حجت‏خویش همان کند که با یوسف کرد که امام آنان در بازارهایشان راه برود و بر فرش‏هایشان قدم بگذارد، اما او را نشناسند تا آن زمان که خداوند به ظهور او اجازه فرماید.»

ب: غیبت جسمانى

غیبت جسمانى همان غیبت‏شخصى و حقیقى است. طبق این نظریه، امام زمان‏علیه السلام از دید ظاهرى مردم مخفى و ناپیدا مى‏باشد. غیبت جسمانى به دو صورت قابل تصور است:

1 - غیبت جسمانى به دلیل نامرئى بودن امام زمان

به این معنا که حضرت روى همین زمین هستند و روى همین زمین زندگى مى‏کنند و به جاهاى مختلف سیر و سفر کرده و به احوالات و رفتار شیعیان نظارت مى‏کنند و آن‏ها را مورد عنایت و لطف خود قرار مى‏دهند، ولى هیچ کس وجود حضرت را با چشمان ظاهرى نمى‏بیند، چنانچه حضرت خضر علیه السلام چنین است.

امام رضا علیه السلام فرمودند:

«ان الخضر علیه السلام شرب من ماء الحیاة فهو حى لایموت حتى ینفخ فى الصور و انه لیاتینا فیسلم علینا فنسمع صوته ولانرى شخصه و انه لیحضر حیث ما ذکر فمن ذکره منکم فلیسلم علیه وانه لیحضر الموسم کل سنة فیقضى جمیع المناسک ویقف بعرفة فیؤمن على دعاء المؤمنین و سیؤنس الله به وحشة قائمنا فى غیبته و یصل به وحدته (3) ;

خضرعلیه السلام از آب حیات نوشید; از این جهت زنده ماند و تا نفخ صور نخواهد مرد، او به نزد ما مى‏آید و سلام مى‏دهد، ما صداى او را مى‏شنویم، لیکن بدنش را نمى‏بینیم، و در هر جا که نامش ذکر شود حاضر است. پس هر که از شما او را یاد کند، باید به او سلام کند، و در هر سال به موسم حج‏حاضر گردد، جمیع اعمال را به جا مى‏آورد و در عرفه مى‏ایستد و دعاى مؤمنین را تصدیق مى‏کند، و به زودى خداى تعالى وحشت قائم ما را به سبب انس گرفتن به او زایل گرداند، و تنهایى او را به رفاقت وى مبدل مى‏کند. »

این نوع اختفاء که همان ناپیدائیست، با اختفاء به صورت ناشناس بودن، فرق دارد، زیرا اختفاء به صورت ناشناسى به طور عادى صورت مى‏گیرد و هیچ گونه مؤونه‏اى در بر ندارد و حضرت به صورت ناشناس رفت و آمد مى‏کند و مردم ایشان را مى‏بینند ولى نمى‏شناسند، اما استتار به شکل نامرئى بودن، نیاز به اعجاز دارد، تا حضرت در حین حضور، ظهور نداشته باشد. این جاست که خداوند متعال براى آخرین وصى نبى اکرم‏صلى الله علیه وآله و آخرین ذخیره الهى، اعجاز را عاملى براى حفظ و صیانت ایشان قرار داده تا بشریت از فیض وجود او بى‏بهره نباشد و هیچ وقت زمین از حجت الهى خالى نماند. که امام صادق‏علیه السلام فرمود: «لو بقیت الارض بغیر امام لساخت (4) ; اگر زمین بدون امام بماند، حتما فرو خواهد ریخت.»

شاید در اینجا سؤالى به ذهن بیاید که اگر وجود حضرت مهدى جسم نامرئى است، پس ملاقات و دیدار بزرگان با ایشان (که در کتاب‏هاى معتبر نقل شده است) (5) چطور توجیه مى‏شود؟

در جواب باید گفت: نامرئى بودن حضرت به اراده و تصمیم خود ایشان بستگى دارد، در مواقعى که نیاز به ظهور و پیدایى است تا شیعیان خاص و محبین خود را مورد لطف و عنایت قرار دهد، ظهور پیدا کرده و مشکلات آن‏ها را برطرف مى‏کند.»

امام صادق علیه السلام مى‏فرماید: «للقائم غیبتان: احدیهما طویلة و الاخرى قصیرة فالاولى یعلم بمکانه فیها خاصة من شیعته، و الاخرى لا یعلم بمکانه فیها الا خاصة موالیه فى دینه; (6) براى حضرت مهدى‏علیه السلام دو غیبت است: یکى کوتاه و دیگرى طولانى. در غیبت اول، جز شیعیان مخصوص، کسى از مکان آن حضرت با خبر نیست، و در غیبت دوم، جز دوستان مخصوص و موالیان حقیقى در دین، کسى به مکان او آگاه نیست.»

مرحوم میرزاى قمى صاحب قوانین نقل مى‏کند که من با علامه بحرالعلوم به درس آقا باقر بهبهانى‏رحمه الله مى‏رفتیم و با او درس‏ها را مباحثه مى‏کردم و غالبا من درس‏ها را براى سید بحرالعلوم بیان مى‏نمودم. من به ایران آمدم و پس از مدتى در بین علما و دانشمندان شیعه، سید بحرالعلوم به عظمت و علم معرفى شد. من تعجب مى‏کردم و با خود مى‏گفتم او که این استعداد را نداشت، چطور به این عظمت رسید؟ تا اینکه موفق به زیارت نجف اشرف شدم، در آنجا سید بحرالعلوم را دیدم. در محضر او بحثى مطرح شد، دیدم جدا او دریاى مواجى است که باید حقیقتا او را بحرالعلوم نامید. روزى در خلوت از او سؤال کردم: آقا ما که با هم بودیم، آن وقت‏ها شما این مرتبه از استعداد و علم را نداشتید، چگونه به این مقام رسیدى؟ سید بحرالعلوم فرمود: جواب سؤال شما از اسرار است، به تو مى‏گویم، اما از تو تقاضا دارم که تا من زنده‏ام به کسى نگوئى. من قبول کردم. ابتدا اجمالا فرمود: چگونه این طور نباشد و حال آنکه حضرت ولى عصرعلیه السلام مرا شبى در مسجد کوفه به سینه خود چسبانیده؟

گفتم: چگونه خدمت آن حضرت رسیدید؟

فرمود: شبى به مسجد کوفه رفته بودم، دیدم آقایم حضرت ولى عصرعلیه السلام مشغول عبادت است. ایستادم و سلام کردم، جوابم را مرحمت فرمود و دستور داد که پیش بروم، من مقدارى جلو رفتم ولى ادب کردم و زیاد جلو نرفتم. فرمود: جلوتر بیا. پس چند قدمى نزدیکتر رفتم. باز هم فرمود: جلوتر بیا. من نزدیک شدم تا آنکه آغوش مهر گشود و مرا در بغل گرفت و به سینه مبارکش چسباند. در اینجا آنچه خواست‏به این قلب و سینه سرازیر شود، سرازیر شد. (7)

در موضوع پنهان بودن حضرت مهدى‏علیه السلام از دیدگان بشر با خواست و اراده خود او، روایات زیادى نقل شده است که به چند نمونه از آن‏ها اشاره مى‏کنیم:

1 - امام رضاعلیه السلام فرمودند: «لایرى جسمه، ولایسمى باسمه (8) ; [حضرت مهدى‏علیه السلام] دیده نمى‏شود و به اسم نام برده نمى‏شود.»

2 - امام صادق‏علیه السلام فرمودند: «تفقد الناس امامهم فیشهد الموسم فیراهم ولایرونه (9) ; مردم امام خود را گم کنند و او در موسم حج‏حاضر باشد و آن‏ها را ببیند و مردم او را نمى‏بینند.»

ابو هاشم; داود بن قاسم جعفرى مى‏گوید: از امام على النقى‏علیه السلام شنیدم که مى‏گفت: «الخلف من بعدى ابنى الحسن فکیف لکم بالخلف من بعد الخلف؟ فقلت: و لم جعلنى الله فداک فقال: لانکم لاترون شخصه ولایحل لکم ذکره باسمه فقلت: فکیف نذکره؟ قال: قولوا الحجة من آل محمدصلى الله علیه وآله (10) ; جانشین من پس از من فرزندم حسن است. شما چگونه باشید در جانشین بعد از آن جانشین؟ عرض کردم قربانت چرا؟ فرمود: چون شخص او را نبینید و بردن نام او براى شما روا نباشد. عرض کردم: پس چگونه او را ذکر کنیم؟ فرمود: بگوئید حجت از آل محمدصلى الله علیه وآله.»

2 - غیبت جسمانى به دلیل تصرف در چشمان مردم

در این فرض ناپیدائى حضرت مهدى‏علیه السلام به خاطر دخل و تصرف ایشان در چشمان مردم است.

در این مورد نیز نیاز به اعجاز و قدرت الهى است تا در حین حضور و ظهور امام زمان‏علیه السلام در میان مردم و حضور و ظهورشان در اجتماعات و تجمعات، دیده نشود.

در قرآن کریم و روایات به مواردى اشاره شده است که با معجزه الهى، افرادى نمى‏توانستند یک موجود قابل دیدن را ببینند. مثل:

الف: «وجعلنا من بین ایدیهم سدا و من خلفهم سدا فاغشیناهم فهم لایبصرون‏» (11) ; «ما در جلو و پشت‏سر آنان سدى قرار دادیم، و آنان را پوشاندیم; چندان که هیچ نمى‏بینند.»

مفسران از عبدالله بن مسعود نقل کرده‏اند که قریش کنار در خانه رسول اکرم‏صلى الله علیه وآله جمع شدند، آن حضرت از منزل بیرون آمد و بر سر آنان خاک پاشید و آنان حضرتش را نمى‏دیدند. (12) ;

از ابن عباس نقل شده است که: قریش جمع شدند و گفتند: وقتى محمد داخل شد همگى با هم در برابرش مى‏ایستیم. رسول اکرم‏صلى الله علیه وآله داخل گردید. در آن هنگام خداى متعال در جلو و پشت‏سر آن مردمان، سدى قرار داد که حضرت را ندیدند. آن حضرت نمازگزارد و به طرف آنان آمد، در حالى که بر روى سر آنان خاک مى‏ریخت و آنان حضرت را نمى‏دیدند. وقتى که حضرت رفت، قریش خاک را دیدند و گفتند: این چیزى است که به وسیله آن، محمدصلى الله علیه وآله ما را جادو کرده است (13) .

ب - «و اذا قرات القرآن جعلنا بینک و بین الذین لایؤمنون بالآخرة حجابا مستورا» (14) ; «وقتى قرآن مى‏خوانى، بین تو و کسانى که به آخرت ایمان نمى‏آورند پرده‏اى پوشیده قرار مى‏دهیم.»

علاوه بر آنکه ظاهر آیه دلالت‏بر این دارد که خداى متعال، رسول اکرم‏صلى الله علیه وآله را به هنگام قرائت قرآن، از کفارى که قصد ایزاى او را داشتند پنهان و مستور مى‏داشت، در برخى از تفاسیر است که خداوند متعال پیغمبرصلى الله علیه وآله را در هنگام قرائت قرآن از ابوسفیان، نضر بن حارث، ابوجهل و حمالة الحطب مى‏پوشاند. آنان از نزد آن حضرت مى‏گذشتند ولى او را نمى‏دیدند. (15)

ج - ابن هشام در «سیره نبوى‏» حکایتى از مستور ماندن وجود مقدس پیغمبرصلى الله علیه وآله از نظر ام جمیل (حمالة الحطب) نقل کرده و در پایان آن، این جمله را از پیامبر اکرم‏صلى الله علیه وآله نقل مى‏کند که:

«لقد اخذ الله ببصرها عنى; خداوند دید او را از من گرفت [و مرا از او پنهان نمود (16) ].»

در زندگى ائمه‏علیهم السلام نیز شواهد متعددى در این زمینه وجود دارد، مانند: غایب شدن امام زین العابدین‏علیه السلام از نظر ماموران عبدالملک بن مروان که علاوه بر علماى شیعه، علماى اهل سنت مثل «ابن حجر» نیز آن را روایت کرده‏اند. (17)

در پایان این نوشتار اشاره به دو نکته حائز اهمیت است:

نکته اول: تا موقعى که مخفى شدن از طریق عادى و طبیعى ممکن باشد، معجزه سهمى در پنهان شدن حضرت مهدى‏علیه السلام ندارد، ولى با توجه به بعد زمانى قادر نیستیم مقتضیات مکانى و زمانى موجود در هر برخوردى را بشناسیم و بدانیم که آیا براى حضرت مهدى‏علیه السلام در آن شرایط امکان اختفاء به صورت طبیعى وجود داشته یا اینکه پنهان شدن اعجازى براى ایشان ضرورى بوده است.

به عنوان مثال براى مخفى شدن آن حضرت پس از دو بار رو در رویى با جعفر کذاب، هر دو حالت احتمال دارد و بستگى دارد به شرایطى که حضرت مهدى‏علیه السلام در آن زمان داشته است، اما در مورد شروع این برخورد، در هر حال نیازى به اعجازى بودن آن، وجود ندارد و ممکن است طبیعى و معمولى باشد.

نکته دوم: معجزه یا در بیننده اثر مى‏گذارد، یا در دیده شده. تصرف در بیننده به این است که او را از دیدن چیزى که در جلو اوست ناتوان کند و مکان را تهى از امام ببیند با اینکه امام‏علیه السلام روبروى او باشد. پس اگر طبق مصلحتى و هدفى الهى، راه منحصر به این باشد که شخصى حضرت را ببیند و شخص دیگرى نبیند، در این صورت کسى که مى‏بیند، دیدنش عادى است و آنکس که نمى‏بیند، دیدگانش به واسطه معجزه در حجاب فرو رفته است. تصرف در حواس دیگر، همچون شنوائى و لامسه نیز همین گونه است و گاهى فقط برخى از حواس از ادراک ناتوان مى‏شوند.

تفاوت دو نظریه اساسى در مورد اعجاز الهى در این است که نظریه اول اعجاز را همیشگى و نسبت‏به همه کس در طول دوران غیبت کبرى مى‏داند، در نتیجه براى دیدار آن حضرت باید این حالت عمومى اعجاز استثناء بخورد، در صورتى که طبق نظریه دوم آنچه طبیعى و عادى است، آشکار بودن جسم و بدن حضرت مى‏باشد و پنهان شدن جسم یک امر استثنائى مى‏باشد و فقط هنگام منحصر شدن راه حفظ امام در این طریق از اختفا، روى مى‏دهد.

و اما تصرف معجزه در دیده شده و چیزى که قابل دیدار است، واضحترین راهش این است که معجزه میان رسیدن صورت نورى (تصویر) صادر شده از جسم حضرت مهدى‏علیه السلام یا امواج صوتى او و غیر این‏ها از آنچه که حواس پنج گانه دریافت مى‏کنند حائل شود و

نگذارد که به بیننده یا شنونده برسند.

بدین ترتیب این شخص از ادراک واقعیتى که پیش روى او نهاده شده است عاجز مى‏شود. (18)

پى‏نوشت‏ها:

1) کمال الدین و تمام النعمه، ج 2، باب 33، ص 20.

2) کافى، ج 2، کتاب الحجة، حدیث 4، ص 134.

3) کمال الدین و تمام النعمه، انتشارات کتابفروشى اسلامیه، ج 2، ص 61; منتخب الاثر، چاپ اول، ص 325.

4) غیبت نعمانى، ترجمه: جواد غفارى، نشر کتابخانه صدوق، چاپ اول، ص 198.

5) کمال الدین و تمام النعمه، ج 2، ص 108.

6) کافى، ج 2، کتاب الحجة، ح 19، ص 141.

7) امام زمان‏علیه السلام و سید بحرالعلوم، سید جعفر رفیعى، نشر یاران قائم، ص 157.

8) منتخب الاثر، صافى گلپایگانى، مؤسسه سیدة المعصومه‏علیها السلام، چاپ اول، ص 325.

9) کمال الدین و تمام النعمه، ص 16، ح 33.

10) همان، ج 2، ص 53.

11) یس/ 9.

12) مجمع البیان، ج 8، ص 416.

13) همان.

14) بنى‏اسرائیل/ 45.

15) مجمع البیان و روح المعانى و الدر المنثور، ذیل آیه 45 سوره بنى اسرائیل.

16) سیره ابن هشام، ج 1، ص 378.

17) امامت و مهدویت، صافى گلپایگانى، ج 3، ص 68.

18) اقتباس از کتاب تاریخ غیبت کبرى، سید محمدصدر.

منبع: تبیان



نوشته های دیگران () نویسنده متن فوق: » حسن زارع ( یکشنبه 88/4/14 :: ساعت 1:0 عصر )
»» لیست کل یادداشت های این وبلاگ

آشنایی اجمالی با امام زمان(عج)
آشنایی اجمالی با امام زمان(عج)
محتوای فیلم موهن علیه پیامبر چیست؟
انصار و یاران منجی موعود
نگاهی گذرا به برخی ویژگیهای دوران پس از ظهور
نشانههای حتمی خیلی وقت است که اتفاق افتاده!
رهیافتی به فلسفة قیام حسینی و پیوند آن با انقلاب مهدوی
از انتظار تا اجتهاد
آینده منتظر
انتظار و سازندگی اجتماعی
[عناوین آرشیوشده]

قالب وبلاگ


>> بازدید امروز: 9
>> بازدید دیروز: 29
>> مجموع بازدیدها: 418316

» درباره من

مهدویت

» پیوندهای روزانه

پایه نگهدارنده موبایل
درسهای از قران [1]
سحا مارکت [1]
گنجینه ابزار طراحی اسلامی و مذهبی [3]
کانون مهدویت دانشکده اصول دین دزفول [43]
ائمه اطهارسلام الله علیها [4]
یا غیاث المستغیثین [12]
قرآن معجزه ای جاوید و درسهای از قرآن [15]
کاملترین بانک طرح توجیهی و اقتصادی [2]
شغل, استخدام, کاریابی [19]
جنبش وبلاگی حمایت از مسلمانان مظلوم میانمار [7]
جنبش وبلاگی حمایت از مسلمانان مظلوم میانمار [6]
اولوالالباب ( صاحبان خرد ناب ) [4]
ترتیل صوتی کل قرآن با صدای استاد منشاوی [18]
مرکز توسعه وبلاگهای دینی خراسان جنوبی [8]
[آرشیو(15)]

» فهرست موضوعی یادداشت ها
انتظار خورشید[2] . زمینه‌سازی برای ظهور؛ آرمان انقلاب اسلامی[2] . آشنایی اجمالی با امام زمان(عج)[2] . خانه مهدى (عج) کجاست؟[2] . راه امام خمینی (رحمه الله) طریق نجات از ظلمات آخر الزمانی[2] . رهیافتی به فلسفة قیام حسینی و پیوند آن با انقلاب مهدوی . آسیب شناسى مهدویت . خانه مهدى (عج) کجاست؟ 2 . خبرگزاری فارس . دوازدهمین پیشوای معصوم . آغاز عصر غیبت . آیا جهان، آینده ای هم دارد؟ . آینده منتظر . آینده و جهانی شدن در جامعه مهدوی . از انتظار تا اجتهاد . اصول جامعه مهدوی . امام مهدی(ع) مظهر کمال علم و دانش بیست و هفت حرف (بیست و هفت . امام مهدى(عج) پیام‏آور عدالت . سازندگی اجتماعی . شعری برای مسلمانان میانمار که مظلومانه کشته می‌شوند . صدقه برای وجود مقدس ولی‌عصر(ع) . صلوات و دعا برای فرج آل محمد (ص) . ضرورت طرح مباحث مهدویّت . ضرورت طرح مباحث مهدویّت2 . علیه پیامبر . فرج بعد از شدت . فرهنگ انتظار . فیلم موهن علیه پیامبر . فیلمسازان آمریکایی مهدویت را نشانه گرفته اند . مبارزه با نسل کشی در میانمار . محتوای فیلم موهن . محتوای فیلم موهن علیه پیامبر چیست . معجزه اراده ها در تحقق ظهور . مهدویت . مهدویت در کلام امام محمد باقر علیه السلام بیشترین روایات و اخب . مهدویت و فرقه هاى انحرافى . مهدویت و فرقه هاى انحرافى 2 . نشانه‌های حتمی خیلی وقت است که اتفاق افتاده! . نگاهی گذرا به برخی ویژگی‌های دوران پس از ظهور . واکنش حزب حرکت ناسیونالیست ترکیه به کشتار مسلمانان در میانمار . وجود امام مهدى علیه السلام از دیدگاه عقل امام مهدی (ع) . ولایت امام مهدى علیه السلام امام مهدی (ع) . ویژگیهاى تبلیغى قرآن درباره موعود آخرالزمان . کارکردهای انتظار برای فرد منتظر . کرامات امام زمان (عج) در جبهه‌ها . انتظار عاشورایی . انتظار و چشم انداز آینده . انتظار و سازندگی اجتماعی . انصار و یاران منجی موعود . او هم از من انتظار دارد . برکت انتظار شکوفایی . جنبش وبلاگی . جنبش وبلاگی مبارزه با نسل کشی در میانمار . جهانی سازی مهدوی و مخالفانش . چگونگى غیبت امام زمان (ع) . چهل حدیث گهربار منتخب . حالا میانمار، ضجه‌ای آشنا می‌زند . حضرت مهدی ـ علیه السلام . حضرت مهدى (عجّ) در نگاه سبط اکبر(ع) . حکومت آینده‌ی جهان .
» آرشیو مطالب
فروردین 1388
اردیبهشت 1388
تیر 91
دی 89
اسفند 88
تیر 88
خرداد 88
اردیبهشت 88
فروردین 88
مرداد 91

» لوگوی وبلاگ


» لینک دوستان
عاشق آسمونی
حقیقت در دنیای مجازی
لحظه های آبی( دلسروده های فضل ا... قاسمی)
آزاد
دل نوشته ها
سایت اطلاع رسانی دکتر رحمت سخنی Dr.Rahmat Sokhani
سایت تبیان
هادرباد شناسی (روستایی در شرق شهرستان بیرجند)
ماهساچ
•°•°•دختـــــــــــرونه هـــای خاص مــــــــــــن•°•°•
چانه
قران
پوشاک مردانه و زنانه، لباس های روز آقایان و خانم ها
کارواش خانگی همه کاره جت مینی
هسته گیر آلبالو
سیب خیال
آنلاین گلچین
خرید آنلاین=تخفیف
اسپایکا
میرسالار
سورپرایز
برلیان
****شهرستان بجنورد****
مشاور
بامیلو
روانشناسی آیناز
وبلاگ بایدهلو باشد
سلحشوران
یادداشتها و برداشتها
farzad almasi
.: شهر عشق :.
جهاد ادامه دارد...
سامع سوم
عکس های زیبا و دیدنی از دنیای پرندگان
ابـــــــــــــــــــــــــــــــــــــرار
گیاهان دارویی
مدرسه ابتدایی پسرانه غیر دولتی امام هادی (ع) سبزوار
مجموعه بیانات رهبر معظم
منتظر شما
فروش نرم افزار آموزشی و راهنمای تحصیل و تست زن
عمو همه چی دان
فتو بلاگ
پرسش مهر
ســـــــــرزمـــــــیـــن آهــــــن
کارون
کان ذن ریو کاراته دو ایلخچی
نوری چایی_بیجار
روان شناسی psycology
تبادل نظر
وای ندیدید شما ا!!!!!!!

مجموعه مقالات رایانه MOGHALAT COMPUTER
چرا اینجوری؟
عدالت جویان نسل بیدار
مقالات روان شناسی
کودکان استثنایی
جدیدترین یوزر پسورد آنتی ویروس nod32- Kaspersky - Avira
یوزر آنتی ویروس و مسابقات تبیان و راسخون و قرآنی
شناختی
روان شناسی کودکان استثنایی
عشق سرخ
نور الهی
مذهب عشق
حجت الاسلام و المسلمین استاد عبدالکریم عابدینی
پایگاه اطلاعاتی و کاربردی شایگان
حفاظ
روان شناسی و اتیسم
گوناگون و زیبا
زندگی یعنی فریناز
عکس
حیاتی تازه
* امام مبین *
کتابخانه دیجیتال روانشناسی
جنبش قطره سرگشته
پایگاه اطلاع رسانی قاین نیوز
دکتر علی حاجی ستوده
کتاب الکترونیکی
کافه تـــــــــرانزیت
کشکول
روان شناسی
جدیدترین یوزر پسورد آنتی ویروس nod32- Kaspersky - Avira
انا مجنون الحسین
عوامل پیشرفت ،راه‌های پیشرفت و موانع پیشرفت چیست ؟ عکس جالب
مریم
mled.parsiblog.com
اللهم احفظ قائدنا الامام خامنه ای
حـــقـیــقـت کده
.: بادکنک سبز :.
نحن اقرب من حبل الورید
اگه احمدی نژاد 50 کیلو وزن داره 45 کیلوش جیگره
دکتر علی حاجی ستوده
فرزندان افغانستان
طوفان در پرانتز
عکس پرنسس خشگله
پرسش مهر 10
پارس دانلود
سوپر لینکستان لیندا
هر چی که بخواهی هست
مقالات اختلالات رفتاری و روانی...
آرامش و اختلالات و مشکلات
جکستان . عکاسخانه
راهی دیار عشق
نرم افزار زبان های خارجی انگلیسی آلمانی فرانسوی عربی اسپانیایی
جستجو کردی نبود کلیک کن اینجا هست؟!!!!
کلاهبردران، معرفی کلاهبرداران و شیادان و شگردها و شماره تلفن شان
فرهنگی وهنری ودانشجویی ودوست یابی وتجاری واقتصادی وعلمی وشعر
فانوس
در تمنای وصال
مشاوره و مقالات روانشناسی
عکس و پیامک و دانلود بازی و نرم افزار
دل بارانی
فیلم، کارتون، سریال، موسیقی، پاپ، ایرانی
نرم افزارهای، مالی، اداری حسابداری، انبارداری،
لوازم بهداشتی آرایشی،عطر ، آدکلن ، لوازم لاغری و کرم
نرم افزارهای، بازی، سرگرمی،حادثه ای، اتومبیلرانی،فکری، ورزشی
هتل دانلود
سکوت نیمه شب
کالای بیستِ بیست در فروشگاه بیست وای بیست
کوچک های بزرگ
دهکده مجازی ...
دختر غریب ، پایگاه عکس های جدید
سانسور سریال افسانه جومونگ
گرانترین فروشگاه، بهترین خرید بهترین یادگاری
موتور سنگین ... HONDA - SUZUKI ... موتور سنگین
چگونه خدمتگذار خوبی باشیم
رویای معین
عکاسخانه
عکس های توپ گلها همه آفتاب گردانند
آرامش و مشکلات زندگی ؟؟؟؟
پیچیدگی سکوت
متفاوت
دستنوشته های بی بی ریحانه
**** نـو ر و ز*****
فرهنگی هنری، عکس، مدل لباس، مانتو، ژاکت، سارافون دخترانه و زنانه
روان شناسی
جای دستمال کاغذی ماشین
هایپرمارکت
نمونه سوالات دروس پیش دانشگاهی و متوسطه کلیه رشته ها
چالش
پد ضد عرق Underarm shild
بیتوته
آموزش ساخت جعبه هدیه، آموزش گل سازی، گل بلندر
شمع سازی و چشم های متحرک زیبا و فانتزی
روان شناسی مثبت گرا
دیجی فروش
دیجی مارکت
با یِ لبخند ملیح
رومیزی ترمه گل
جغجغه‌
دیجی بازار
گل بهشتی
دیجی بازار
از ماست که برماست
سایت مشاوره بهترین تمبرهای جهان دکترسخنیdr.sokhani stamp
تاپروانه شدن"""
روان شناسی * 心理学 * psychology
ما تا آخرایستاده ایم

» صفحات اختصاصی

» لوگوی لینک دوستان













طراح قالب