ظهور صغرا و بایسته‏ها
یکم. امامت، خورشید حیات بخشی است (1) که شیعه با اعتقاد به آن گره خورده و راه خویش را در تاریخ آغاز کرده و از اسلام خلفا و کج راهه‏ها و بی راهه‏ها جدا نموده است. تولد، حیات، بالندگی و بقای شیعه در گرو این حقیقت‏بزرگ قرآنی (2) و یادگار سترگ پیامبر صلی الله علیه و آله است. رسول بزرگ اسلام آن‏قدر که بر این امر عظیم سفارش می‏فرمود، به هیچ یک از امور دیگر سفارش نمی‏فرمود (3) و آن‏قدر که برای این مهم از نخستین روزهای دعوت علنی تا آخرین لحظات عمر مبارک خویش، در بستر بیماری گام بر می‏داشت و اقدام می‏کرد، برای هیچ کار دیگری اهتمام نمی‏ورزید و زمینه سازی نمی‏کرد.
امامت، قلب تپنده شیعه و چراغ راه تشیع در گردبادهای حوادث و ایام است. امامت، رمز وحدت و رکن اساسی دین و سرمایه عظیم تشیع است. امامت چراغ هدایت، کشتی نجات و امانت‏خدا بر روی زمین است. می‏توان آن را پذیرفت و به عزت و فوز و فلاح رسید و می‏توان از آن چشم پوشید و در ذلت، ضلالت و تحیر فردی و اجتماعی روزگار گذراند. (4)
دوم. در میان امامان شیعه، امام دوازدهم از ویژگی‏ها و امتیازهای خاصی برخوردار است. او تنها کسی است که تمامی جهان را از عدل و داد سرشار خواهد ساخت; همان گونه که از ظلم و بیداد پر شده است. او کسی است که پیامبر صلی الله علیه و آله و همه امامان، از سالیان دور، آمدن او را بشارت می‏دادند و با یاد او و دولت او، خود و شیعیان را آرامش می‏بخشیدند. او کسی است که بینی تمامی گردنکشان را به خاک خواهد مالید و اسلام را فرا گیر خواهد ساخت و بر جای جای این عالم گلبانگ «لا اله الا الله، محمد رسول الله‏» را طنین انداز خواهد ساخت و بر این کره خاکی حکومت واحد جهانی اسلام را بنیان خواهد نهاد.
سوم. امامت‏خاستگاه انقلاب اسلامی ایران است. رابطه امامت‏با انقلاب، رابطه «والد» و «ما ولد» (5) و رابطه ریشه با برگ است. ریشه برگ را می‏زاید و برگ ریشه را نیرو می‏بخشد. انقلاب ایران هم‏چنان که بر خاسته از اعتقاد به امامت است، امروز زمینه ساز قیام و حکومت امام مهدی (عج) است. نقش رهبری پیامبر گونه امام راحل (ره) و نقش عنصر معنویت و فقاهت و نیابت از سوی امام زمان (عج) و در نتیجه ولایت پذیری مردم در پیروزی انقلاب، بر کسی پوشیده نیست.
در حقیقت، راز رهایی ایران از یوغ بیگانه و کارآمدی و بقای نظام، باز شدن گره‏های کور در لحظات سرنوشت‏ساز در تمامی سال‏های پس از انقلاب، از جنگ و صلح گرفته تا بسیاری از تهاجمات و اغتشاشات و براندازی‏ها، در گرو حمایت از مقام منیع ولایت است. به یاد دارم در یکی از سفرهای حج، در گفت‏وگویی که با یکی از متفکران مصری در مسجد النبی صلی الله علیه و آله داشتم، وی با اشاره به همین نکته، می‏گفت: رمز اساسی پیروزی شما رهبری امام خمینی (ره) است و اگر ما هم از چنین رهبری برخوردار بودیم، در مصر انقلاب می‏کردیم. و من افزودم: آری، اگر مردم ما و اعتقادات ما را هم می‏داشتید!
چهارم. با ولی بودن آثاری دارد و پشت کردن به او غرامتی. کسی که با امام نور نباشد، گرفتار امام نار می‏شود و این، سنتی است الاهی. به شهادت قرآن، کسانی که از موسی علیه السلام بریدند و پس از رؤیت آن همه معجزه و رهایی از چنگال فرعون و حاکمیت‏بر سرنوشت‏خود; «و جعلکم ملوکا» ، در برابر تنها خواسته او بهانه آوردند و عذر تراشیدند و در حقیقت از پذیرش ولایت او سر باز زدند و با نیشخند و تمسخر گفتند: «فاذهب انت وربک فقاتلا انا هیهنا قاعدون‏» ، به محرومیت; «محرمة علیهم‏» و حیرت و سرگردانی; «یتیهون فی الارض‏» گرفتار شدند و این سنت‏خداست.
امام حسین علیه السلام هم در صحرای تفتیده کربلا همین سنت الاهی را فریاد می‏کرد و هشدار داد که اگر به امام نور پشت کنید، اسیر امام نار می‏شوید و بر شما کسانی حاکم خواهند شد (حجاج‏ها) که پست و زبونتان خواهند ساخت. فاطمه علیها السلام هم می‏فرمود: با علی علیه السلام بودن همه چیز است و بی علی علیه السلام بودن هیچ; یعنی پذیرش حاکمیت معاویه، یزید، خلفای عباسی، صدام و... .
پنجم. هر متاعی به مقدار اهمیتش در معرض خطر و هجمه بیشتری است. امروز ولایت تنها سد استواری است که فرا روی تمامی قدرت‏ها ایستاده است. از این‏رو شیاطین همه توان خود را، در داخل و خارج، به مقابله و رویارویی با آن فرا خوانده‏اند و از هیچ کاری و به راستی از هیچ کاری دریغ ندارند; از شایعات بی‏اساس گرفته تا ایجاد شبهات و تفکیک ولایت فقهی و علمی، تا انکار تولد امام مهدی (عج)، تا راه اندازی بوق‏های مزدور (رادیو بهاییت)، تا تصویب بودجه‏های بیست میلیون دلاری و... .
این نوع هجوم‏های خشن، به عمد یا به غیر عمد، در رسانه‏های داخل و خارج، آدمی را به این فکر می‏اندازد که طرحی هماهنگ و منسجم در دست اجرا است; به گونه‏ای که هر یک دیگری را کامل می‏کند. البته این هجمه، تاریخی کهن در اسلام و ایران دارد. قدرت امامت تا آنجا است که به اعتراف دشمن، شیعه با کربلا و یاد حسین علیه السلام انقلاب می‏کند و با انتظار و نام امام مهدی (عج) آن را حفظ می‏کند (نگاه سرخ و نگاه سبز) . (6)
ایجاد برخی از فرقه‏های انحرافی چون بهائیت، سوغات استعمارگر پیر در خاموش کردن همین آتشفشان مهدویت است.
ششم. در برابر هجوم‏های خشن و وحشیانه‏ای که در قالب‏های نو و کهنه عرضه می‏شود، باید به ابزار روز مسلح شد که چشم در برابر چشم و گوش در برابر گوش. (7)
با توجه به اهمیت مقوله مهدویت و نقش آن در اعتقاد مردم و حفظ و رشد و بالندگی نظام، باید به بسط فرهنگ مهدویت‏با استفاده از همه فرصت‏ها و ظرفیت‏های جامعه، با بهره‏وری از راه کارهای مناسب و ارائه عرصه‏های جدید پژوهش، پرداخت همان گونه که باید به جلوگیری از سوء استفاده‏ها و آسیب شناسی آن نیز پرداخت تا از نفوذ افکار مسموم پیش‏گیری کرد.
این رسالت رسالتی همگانی است و در انحصار هیچ گروه و سازمان خاصی نیست و اگر گروهی عهده دار آن می‏شود تا این امر خطیر را سامان بخشد، تکلیف را از دوش دیگران بر نمی‏دارد، بلکه وظیفه همکاری را هم بر تکلیف پیشین آنان می‏افزاید.
باید این گوهر گران‏بها و این آتشفشان مهدویت هر دم افروخته‏تر گردد و این میسور نیست، مگر با یک بسیج همگانی و مدیریتی متمرکز و تربیت نیروهای متخصص و مبلغ. باید مربیانی کارآ، روزآمد و وارسته از حوزویان و دانشگاهیان تربیت کرد و در عرصه آموزش، پژوهش، هنر و ادبیات، کاری جدی کرد و طرحی نو درانداخت. ناگفته نماند که کارهای بزرگ به همان اندازه که مهم و سترگند; از حساسیت و شکنندگی خاصی هم برخوردارند. کارهایی از این نوع، سرعت و دقت را با هم می‏طلبد.
هفتم. چنان که غیبت امام زمان (عج) صغرا و کبرا دارد، ظهور آن حضرت هم می‏تواند صغرا و کبرا داشته باشد و انقلاب اسلامی ایران را می‏توان نماد ظهور صغرا و زمینه ساز ظهور خود آن امام همام دانست. پیش از انقلاب اسلامی ایران پذیرش یک حکومت دینی و فراگیر به رهبری امام عصر (عج) برای بسیاری بعید می‏نمود; اما امروز این مهم هیچ دور از واقع نیست. از این رو می‏توان انقلاب اسلامی ایران را مظهر ظهور صغرا و بستری برای تحقق و اتصال به قیام کبرای آن حضرت دانست; ان شاء الله.
این عصر همان گونه که بشارت‏هایی دارد، تکالیف و وظایفی را هم با خود در پی دارد; وظایفی بیش‏تر و سنگین‏تر از آن چه در گذشته بود. با حاکمیت دین در ایران و تشکیل حکومت دینی، عرصه‏های جدیدی رخ می‏نماید که کاری بس جدی را می‏طلبد.
هشتم. چنانچه به اشاره گذشت کارهای بزرگ، بسیجی همگانی با مدیریتی واحد، جامع و فراجناحی می‏طلبد. بدون یک مرکزیت و مدیریت توانمند، با بازوهای مشورتی و کارآمد از دلسوزان و مدیران ارشد نظام، گسترش فرهنگ مهدویت در داخل و خارج ممکن نیست. این مدیریت، باید با استفاده از تمامی امکانات و ابزارهای موجود و با اتخاذ راه کارهای مناسب، به گسترش فرهنگ مهدویت و تربیت نیرو و پاسخ گویی به نیازها و سؤال‏ها و شبهه‏ها و حمایت از گروه‏های فعال این عرصه بپردازد.
این مرکز با اهداف و برنامه ریزی دقیق و روشن کردن راه کارها و اولویت‏ها و طرح عرصه‏های جدید پژوهشی، می‏تواند گام‏های بلند و مؤثری در این زمینه بردارد. آنچه در ذیل می‏آید طرحی است پیشنهادی و گامی است در مسیر، تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.
اهداف
1. گسترش و تعمیق فرهنگ مهدویت در داخل و خارج;
2. بسیج افراد و نهادهای جامعه و استفاده از تمامی ظرفیت‏ها، امکانات، ابزارهای موجود (سخنرانی، مداحی، کتاب، مطبوعات، ادبیات و هنر و ...) در جهت تبیین و تعمیق هر چه بیش‏تر فرهنگ مهدویت;
3. پاسخ به نیازهای فکری و اعتقادی گروه‏های مختلف جامعه، به ویژه نسل جوان و دانشگاهیان;
4. پاسخ‏گویی به شبهات و مقابله با افکار و تبلیغات انحرافی و خرافی درباره مهدویت;
5. تربیت متخصصان و مبلغان ورزیده;
6. شناسایی، ساماندهی و اطلاع‏رسانی نهادها و افرادی که در مقوله مهدویت تلاش می‏کنند.
امکانات
مساجد، مهدیه‏ها و تکایا و جلسات محلی، صدا و سیما، مطبوعات، کتاب‏های درسی، حوزه‏ها، آموزش و پرورش، دانشگاه‏ها، اینترنت، همایش‏ها، زمینه‏ها و کمک‏های مردمی، سخنرانان، مداحان و... .
راهکارها (8)
1. ایجاد مرکزی فرهنگی (آموزشی، پژوهشی، تبلیغی) با مدیریتی واحد و شورایی متشکل از نماینده رهبری، نخبگان و فرهیختگان، برخی از مدیران نظام که به گونه‏ای با این امر مرتبطند (حوزه علمیه، سازمان تبلیغات، سازمان فرهنگ و ارتباطات، آموزش و پرورش، وزارت ارشاد، صدا و سیما، نهاد رهبری در دانشگاه‏ها، امور مساجد، عقیدتی سپاه و ارتش و ...) ;
2. ایجاد دانشکده‏های مستقل یا گرایش‏های تخصصی در برخی رشته‏های مناسب دانشگاهی و تاسیس مراکز آموزشی تخصصی در حوزه‏های خواهران و برادران;
3. جذب و تربیت مربیان مهدویت از میان طلاب، دانشجویان و معلمان در دوره‏های آموزشی ویژه یا بلند مدت، جهت اداره جلسات محلی و سخنرانی در سطح دبیرستان‏ها، مساجد، مهدیه‏ها و مراکز مورد نیاز;
4. فعال کردن صدا و سیما در رابطه با فرهنگ مهدویت و تهیه برنامه‏های آموزشی - علمی (به صورت مستمر و منظم با استفاده از اساتید مجرب) و هنری (فیلم، نمایش‏نامه و ...) جهت پخش در سطح داخل و خارج;
5. اولویت‏بخشیدن به کارهای فرهنگی ویژه‏حضرت در تمامی مراکز و معاونت‏های فرهنگی و اماکنی که متعلق به آن حضرت است; به ویژه مسجد مقدس جمکران;
6. تشویق و حمایت از کارهای ادبی و هنری ویژه حضرت.
(داستان، شعر، فیلم داستانی و مستند، نمایش نامه، طراحی، نقاشی، سرود و...)
7. راه اندازی یک شبکه اینترنتی فعال و ارتباط با مؤسسات علمی - پژوهشی ویژه حضرت در داخل و خارج;
8. برپایی همایش‏ها و نشست‏های علمی در سطح داخلی و خارجی;
9. حمایت از تشکل‏های مردمی، که در جهت گسترش فرهنگ مهدویت تلاش می‏کنند;
10. ترویج و احیای دعای ندبه در مساجد و مهدیه‏ها به شکل مناسب;
11. بررسی کارشناسانه کتاب‏های درسی، دانشگاهی و حوزوی و اصلاح آنها در زمینه فرهنگ مهدویت;
12. برقراری جلسات هفتگی یا ماهیانه در سطح شهرها و محله‏ها به وسیله مربیان و مبلغان ویژه آن حضرت;
13. تهیه مجلات و کتاب‏های ویژه حضرت برای سطوح مختلف، بخصوص نسل جوان.
14. ترجمه کتاب‏ها و مقالات مناسب در فرهنگ مهدویت از فارسی به زبان‏های زنده دنیا و بالعکس;
15. برگزاری همایش برترین‏های مهدویت (کتاب، مجله، مقاله، فیلم، نمایش‏نامه، طراحی، نقاشی، خطاطی، سرود و ...) ;
16.ایجاد کتاب‏خانه‏های مستقل فرهنگ مهدویت‏یا اختصاص بخشی از کتاب‏خانه‏ها به کتاب‏های ویژه آن حضرت;
17. ایجاد مرکزی جهت پاسخ‏گویی به سؤالات و شبهات مهدویت (مکتوب و شفاهی) ;
18. غنی سازی و جهت‏دهی اشعار و مداحی‏ها در مورد آن حضرت;
19. به اقتراح گذاشتن برخی مباحث مهم و اساسی در مقوله مهدویت، در سطح داخلی و خارجی و اعطای جوایز ویژه;
20. برگزاری مسابقات کتاب‏خوانی در سطوح مختلف جامعه;
21. ایجاد کانون‏هایی با نام پیشنهادی «انتظار» در حوزه‏ها، دانشگاه‏ها، مدارس، مساجد و مراکز عقیدتی;
عرصه‏های پژوهش
الف. کلامی، اعتقادی
1. ولایت (مفهوم، مبنا، اقسام و...) و امامت (اهمیت، دلایل عقلی و نقلی، مبانی، ویژگی‏ها، شؤون، راه انتخاب، شبهات و ...) به عنوان یکی از مهم‏ترین مبانی اعتقادی در مقوله مهدویت;
2. اثبات تولد و وجود حضرت (بررسی ادله نقلی و عقلی) ;
3. اصالت مهدویت (ادیان و مهدویت) ;
4. مهدویت از نگاه آیات و روایات;
5. بررسی تفاوت دیدگاه اهل تشیع و تسنن در مقوله مهدویت (مهدی نوعی یا شخصی) و اثبات دیدگاه تشیع;
6. ویژگی‏ها و امتیازهای امام مهدی (عج) نسبت‏به سایر معصومین علیهم السلام;
7. علت و حکمت غیبت امام مهدی (عج) و بررسی سنت غیبت در میان دیگر انبیای الهی;
8. آثار و فواید وجودی حضرت در عصر غیبت (بررسی دیدگاه‏های فلسفی، عرفانی و روایی و فعالیت‏ها و نوع روابط و برکات و عنایات حضرت) ;
9. امکان رؤیت‏حضرت (آیا بر درخواست رؤیت‏حضرت مستندی هست؟) ;
10. وظایف و مسؤولیت‏های شیعه در عصر غیبت;
11. انتظار (مفهوم، ریشه‏ها، آثار، آداب) ;
12. طول عمر حضرت;
13. زمینه‏ها، علایم و شرایط ظهور;
14. حوادث و رخدادهای هنگام ظهور حضرت;
15. رجعت و مدت حیات و حکومت‏حضرت;
16. دین در عصر ظهور;
17. جهان در عصر ظهور;
18. آینده جهان و فرجام انسان;
19. آداب توسل، زیارت و ارتباط معنوی با حضرت;
20. مهدویت و مسائل کلامی نوظهور (قرائت‏های مختلف از دین، سکولاریسم، پلورالیسم، انتظار از دین، مدرنیته و...) .
ب. تاریخی (تحلیلی - نقلی)
1. شخصیت‏حضرت (ولادت، امامت، غیبت صغرا، غیبت کبرا) ;
2. بررسی شرایط تاریخی و وضعیت‏سیاسی - اجتماعی و فکری عصر غیبت در آستانه غیبت صغرا;
3. تمهیدات ائمه، به ویژه عسکریین علیهما السلام برای ورود شیعه به این عصر;
4. آغاز غیبت و چگونگی آن;
5. نواب اربعه، وظایف و نقش آنان در عصر غیبت صغرا;
6. بررسی سازمان وکالت در عصر غیبت صغرا (پیدایش، فرآیند تکاملی، نقش، وظایف، صفات و ویژگی‏ها، روش مبارزاتی، مناطق تحت نفوذ، وکلای دروغین و خائن) ;
7. وضعیت فکری و سیاسی - اجتماعی شیعه در عصر غیبت صغرا;
8. بررسی وضعیت جهان اسلام و شیعه (دولت‏ها، نهضت‏ها، حرکت‏های علمی و مبارزات علما، دوران‏های مرجعیت و...) در عصر غیبت کبرا;
9. قیام‏هایی که با استفاده از نام ایشان در طول تاریخ علیه ظلم و استبداد صورت گرفته است;
10. مدعیان مهدویت و نیابت;
11. ابعاد و شیوه‏های مبارزاتی دشمنان در رابطه با مقوله مهدویت در طول تاریخ;
12. بررسی اقوام منتظر (قبل و بعد از ظهور منتظر) از منظر تاریخ و قرآن به همراه درس‏ها و عبرت‏ها (یهود در انتظار موسی علیه السلام و پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله) ;
13. بررسی مهدویت از نگاه فلسفه تاریخ;
14. بررسی اماکن و مقام‏های زیارتی منتسب به حضرت (در ایران و دیگر جاها) ;
15. کرامات حضرت مهدی (عج) .
ج. روان‏شناختی، تربیتی و اخلاقی
1. بررسی آثار روان‏شناختی، تربیتی و اخلاقی اعتقاد به امام زنده (با آن اوصاف و شؤون مخصوص) که بر رفتار انسان‏ها و جوامع نظارت دارد و نجوا و ارتباط قلبی، توسل و استغاثه به آن حضرت همواره و در همه جا ممکن است;
2. مبانی تربیتی و اخلاقی در حکومت مهدوی;
3. نقش انتظار در روان، تربیت و اخلاق انسان منتظر;
4. بررسی نقش و وظایف نهادهای تربیتی (خانواده، مدرسه، دانشگاه و...) درباره حضرت;
5. سیمای منتظران و ترسیم الگوی انسان منتظر;
6. ویژگی‏ها و صفات یاران امام مهدی (عج) و راه رسیدن به آنها;
7. آسیب شناسی روان شناختی، تربیتی و اخلاقی مهدویت، به ویژه بر اساس دیدگاه‏های نادرست;
8. آسیب‏شناسی تربیت دینی در عصر غیبت;
9. بررسی روش‏های مناسب ایجاد انس و علاقه در کودکان، نوجوانان و جوانان سبت‏به حضرت.
د: سیاسی و اجتماعی
الف) عصر غیبت
1. سیره حضرت در عصر غیبت;
2. مسئولیت‏های امام، شیعیان و مسلمین جهان در تحقق حکومت عدل جهانی امام مهدی (عج) ;
3. نقش حضرت در حراست از شیعیان (نامه به شیخ مفید، شیعیان بحرین، انقلاب اسلامی ایران) ;
4. حکومت‏حضرت احتیاج به چه زمینه‏ها و یاران و تشکیلات و مراحلی دارد که باید در عصر غیبت فراهم شود؟ این نیازها چگونه و به وسیله چه کسانی باید فراهم شود؟ ;
5. وضعیت‏شیعه در عصر غیبت (ولایت فقیه) ;
6. ولایت فقیه زمینه ساز حکومت جهانی مهدوی;
7. بررسی نقش و وظایف نهادهای اجتماعی و حکومتی پیرامون مقوله مهدویت;
8. نقش انتظار در اندیشه سیاسی شیعی پس از غیبت و به حرکت وا داشتن و رهایی ملت‏های مسلمان از یوغ سلطه‏گران;
9. ابعاد و شیوه‏های مبارزاتی دشمنان در رابطه با مقوله مهدویت در عصر معاصر; (9)
10. حکم قیام و انقلاب پیش از ظهور حضرت;
11. روش‏های مبارزاتی شیعیان در جوامع تحت‏سلطه و جهان در عصر غیبت;
12. رسالت انقلاب اسلامی ایران در فراهم ساختن زمینه‏های ظهور و حکومت جهانی مهدوی;
13. نقش ایرانیان، مصری‏ها، لبنانی‏ها و عراقی‏ها در ظهور حضرت (از منظر روایات) ;
14. نقش جوانان و بانوان در ظهور حضرت (از منظر روایات) ;
15. ترسیم حقیقت جامعه منتظر و مؤلفه‏های آن و تبیین شرایط رشد و گسترش آن;
16. نوع رابطه تشکیلاتی در عصر غیبت;
17. موانع قیام حضرت در عصر غیبت;
18. شناسایی زمینه‏های ظهور حضرت در جهان معاصر;
19. بررسی ویژگی‏های حکومت مهدوی و صفات کارگزاران او جهت الگو دهی به کارگزاران حکومت‏های دینی در عصر غیبت; (10)
20. حکومت‏حضرت الگوی حکومت‏های دینی در عصر غیبت;
21. ارتباط عاشورا و انتظار، حسین علیه السلام و مهدی (عج) ;
22. دشواری‏های حفظ دین (از منظر روایات) و آسیب‏شناسی آن در عصر غیبت;
23. روش‏های تبلیغ فرهنگ مهدویت در جامعه و جهان معاصر;
24. معرفی، نقد و بررسی عملکرد گروه‏ها و اشخاص فعال در رابطه با حضرت مهدی (عج) (انجمن حجتیه و...) .
ب) عصر ظهور
1. حکومت جهانی حضرت (ضرورت، امکان، شکل، ساختار، مبانی، ویژگی‏ها و...) ;
2. ترسیمی روشن از حکومت جهانی حضرت;
3. نقش دین و قوانین الهی در حکومت جهانی مهدوی;
4. علل و عوامل پیروزی حضرت و فروپاشی قدرت‏های استکباری در هنگام قیام امام مهدی (عج) ;
5. جایگاه حکومت‏حضرت در دهکده جهانی، نظام نوین و دنیای ارتباطات;
6. توسعه و مشارکت‏سیاسی، تمرکز قوا، قدرت، جامعه مدنی، خشونت و مدارا و ... در نظام سیاسی مهدوی;
7. شاخصه‏ها و صفات مدیران و کارگزاران در حکومت‏حضرت;
8. تفاوت مدینه فاضله اسلامی با دیگر مدینه‏های فاضله;
9. نوع رابطه تشکیلاتی و ولایی در عصر ظهور;
10. مسیح علیه السلام و مهدی (عج) ;
11. مهدی (عج) و یهود;
12. بررسی علل و عوامل مخالفت و روی گردانی برخی از منتظران حضرت از آن حضرت در هنگام ظهور;
13. سیره حضرت در عصر ظهور (تربیتی، فکری، اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، مدیریتی، حقوقی، قضایی و جزایی) .
ه) اقتصادی
1. مؤلفه‏های نظام اقتصادی در عصر ظهور;
2. نظام اقتصادی حکومت امام زمان (عج) الگوی حکومت دینی در عصر غیبت;
3. توزیع ثروت و فقر زدایی در عصر ظهور، الگوی حکومت دینی در عصر غیبت; (11)
4. رشد تکنولوژی، صنعت و فن‏آوری در عصر ظهور;
5. الگوی مصرف در عصر ظهور;
6. توسعه اقتصادی در عصر ظهور;
7. منابع مالی حکومت مهدوی.
و) ادبی و هنری
1. تعریف، نقش، جایگاه، ویژگی‏ها و رسالت هنر و هنرمند در عصر انتظار و ظهور;
2. تدوین زندگی‏نامه منتظران واقعی و حکایات انتظار و تشرفات حقیقی در عصر غیبت;
3. تدوین فیلم نامه‏ها و نمایشنامه‏ها در مقوله مهدویت (حقیقت و آثار انتظار، زندگی ایده آل، نقش حضرت در حفظ شیعیان «داستان انار و حفظ شیعیان بحرین‏» ، برخی تشرفات حقیقی، انتظار یهود برای پیامبر اسلام و کفر آنان و تطبیق آن بر برخی از مدعیان انتظار امام مهدی علیه السلام، و...) ;
4. سرودن اشعاری حکمت‏آمیز درباره حضرت و انتظار راستین;
5. نقاشی و طراحی در مقوله مهدویت (انتظار، قیام، انقلاب اسلامی ایران زمینه‏ساز انقلاب جهانی حضرت، پیوند بعثت، غدیر و کربلا با انتظار، و...) ;
6. بررسی عناصر داستانی با محوریت انتظار، نقد و بررسی داستان‏هایی که درباره آن حضرت نوشته شده است;
7. تهیه داستان‏ها و اشعار مناسب (بر اساس معیارهای داستان نویسی، روان‏شناختی و تربیتی) در مقوله مهدویت، برای گروه سنی کودک، نوجوان و جوان;
8. روش‏های گسترش، تبلیغ و تبیین فرهنگ مهدویت‏با بهره‏گیری از ادبیات و هنر;
9. امام مهدی علیه السلام در آثار شاعران و ادیبان شیعی و سنی;
10. منجی در ادبیات و هنر جهانی.
ز) سؤالات و شبهات
1. ریشه یابی، طبقه‏بندی و پاسخ‏گویی به سؤالات و شبهات قدیم و جدید در مقوله مهدویت. (آیا روایات تولد امام زمان (عج) سند ندارد؟ آیا کودک پنج‏ساله می‏تواند امام باشد؟ آیا امام، همسر و فرزند دارد؟ آیا مهدی نوعی است‏یا شخصی؟ نقش امام غائب چیست؟ آیا بهتر نبود حضرت در زمانی مناسب به دنیا می‏آمد؟ چرا زمان ظهور مشخص نشده است؟ آیا داستان جزیره خضرا صحت دارد؟ و ...)
ح) فرقه‏های انحرافی (معرفی، نقد و بررسی آنها)
شیخیه، بابیه، بهائیه و... .
ط) احادیث، ادعیه و زیارات
1. بررسی احادیث مهدویت (سندی و دلالی) ;
2. بررسی، شرح و تفسیر دعاها و زیارات ائمه علیهم السلام در مورد آن حضرت;
3. گردآوری، شرح و تفسیر آثار امام مهدی (عج) . (زیارت، ادعیه، توقیعات و سخنان) .
ی) منابع
1. تصحیح و گردآوری مناسب منابع روایی;
2. تبویب و تدوین جدیدی از روایات مربوط به حضرت، بر اساس یک سیر منطقی یا نیازهای روز;
3. تدوین و تحلیل موضوعی روایات.
ک) منجی‏شناسی تطبیقی
1. اسلام و یهودیت;
2. اسلام و مسیحیت;
3. اسلام و دیگر ادیان (هندی، بودایی و...) ;
4. اسلام و مکاتب;
5. شیعه و اهل سنت;
6. شیعه اثنی عشری با دیگر فرقه‏های شیعی غیر اثنی عشری (کیسانیه، زیدیه، اسماعیلیه، غلاة) .
ل) کتاب‏شناسی
1. فهرست نویسی کتاب‏های مهدویت (همه کتاب‏ها به همه زبان‏ها) ;
2. کتاب‏شناسی تفصیلی مهدویت;
3. کتاب‏شناسی موضوعی مهدویت.
1) الامام کالشمس‏» (امام رضا علیه السلام) ; کافی، ج 1، ص 200; تحف‏العقول، ص‏438.
2) مائده، 3.
3) ولم یناد بشی‏ء ما نودی بالولایة‏» (امام باقر علیه السلام) ; وسایل‏الشیعة، ج‏1، ص‏10، ح‏10.
4) مائده، 25; خطبه امام حسین علیه السلام در روز عاشورا و بخشی از خطبه حضرت زهرا علیها السلام در مسجد مدینه.
5) و والد وما ولد» بلد، 3.
6) ر.ک: گفت و گو با دکتر حسن بلخاری، مجله موعود، شماره‏های 25 و 26.
7) ان النفس بالنفس و العین بالعین و الانف بالانف و الاذن بالاذن...; مائده، 45.
8) راه‏کارها و اولویت‏ها، برخاسته از بررسی فرصت‏ها و تهدیدهای موجود در جامعه و جهان و اتخاذ راهبردهای مناسب است.
9) این موضوع به جهت اهمیت و صبغه تاریخی در موضوعات تاریخی نیز آورده شد.
10) قسمت اول این موضوع، در موضوعات عصر ظهور نیز آمده است. آن چه که اینجا بر آن تاکید می‏شود، الگو بودن آن برای حکومت‏های دینی در عصر غیبت است.
11) گرچه این موضوع یکی از زیر مجموعه‏های موضوع شماره 1 است. اما به جهت اهمیت الگو بودن آن برای عصر غیبت، به صورت مستقل نیز آورده شد.
منبع: تبیان