معجزه اراده ها در تحقق ظهور
سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین محمد مهدی میر باقری
تکامل تاریخ اجتماعی بشر را با رویکردهای مختلف تاریخی، به صورتی متفاوت تحلیل کرده اند. بعضی از تحلیل ها کاملاً جبری است و این جبر هم، گاهی مادی و گاهی جبر الهی است.
الف. جبر مادی
مثلاً ماتریالیسم تاریخی مارکسیست ها، نظریه ای بود که تکامل تاریخ را به جبر مادی برمی گرداند. در این نظریه، تکامل اجتماعی انسان، ظهور تکامل ماده است که در یک فرایند جبر تاریخی اتفاق می افتد.در این جبر تاریخی، اراده های انسانی، تابع تحولات تاریخی ماده هستند؛ آنها اراده های انسانی را می سازند. در این نظریه، تحولات جامعه مبتنی بر تحولات مادی رفتار، اراده و مطالبات انسان است. به عنوان نمونه، فرض کنید در دوره ای که ابزار وجود ندارد و انسان ها به صورت مشترک با هم زندگی می کنند، وقتی که ابزار تولید شود، روابط اجتماعی هم تغییر می کند، به این نحو که ابزار تولید، نوع دیگری از رفتار را در انسان شکل می دهند و به تعبیر شهید مطهری انسان، بازیچه ابزار تولید می شود و این ابزار تولید هستند که طبقات اجتماعی را شکل می دهند، تضاد طبقاتی را در جامعه به وجود می آورند، تاریخ را پیش می برند و در یک فرآیند جبری به دوره ای می رسند که از آن به عنوان جامعه موعود یا «کمون ثانویه» یاد می کنند. در این نظریه، حتی کسانی که نابغه هستند نیز همه ظرفیت هایشان تابع تکامل ماده و روابط اجتماعی است، یعنی روابط اجتماعی است که در نوابغ و فیلسوفان و هنرمندان انعکاس پیدا می کند.
ب. جبر الهی
یک نگاه دیگر، این است که ما عالم ماده را ظهور و تجلی عالم غیب بدانیم و بگوییم عالمی که ما در آن زندگی می کنیم تجلی عالم الهی است و یک نوع جبر الهی بر عالم حاکم است و ما هیچ اختیاری نداریم. این جریان اراده الهی است که بر عالم حکومت می کند و تکامل تاریخ و نقش اراده های انسانی در تحولات تاریخی نادیده گرفته شده است.
ج ) اراده الهی و اراده بشری، با هم
ادامه مطلب معجزه اراده ها در تحقق ظهور...
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » حسن زارع ( شنبه 91/5/7 :: ساعت 6:4 صبح )